Ruim twee derde van de Nederlanders wil een energie-efficiëntere woning

Twee op de vijf Nederlanders (41%) vinden dat woningen onvoldoende bestand zijn tegen extreme kou of hitte. Dat blijkt uit onderzoek van VELUX, ‘s werelds grootste dakraamfabrikant.

Nederlanders noemen verschillende redenen die bij extreme hitte een comfortabel gevoel in de weg staan: 62% zegt niet te kunnen slapen en 30% zegt dat hitte een negatief effect heeft op de stemming. In het geval van extreme kou, geven Nederlanders aan dat met name de energiekosten (69%) en het gebrek aan isolatie (44%) ervoor zorgen dat zij zich minder comfortabel voelen in huis.

Twee derde van de Nederlanders wenst dat zijn woning energie-efficiënter is. Daarbij geeft 34% aan niet te weten hoe zij hun woning efficiënt kunnen opwarmen. Voor een vergelijkbaar aantal (33%) ontbreekt die kennis voor het efficiënt verkoelen van de woning.

Niet gebouwd voor extreme temperaturen

Je in je eigen huis volledig comfortabel voelen is voor 84% van de Nederlanders één van de beste gevoelens die er bestaan. Maar extremere temperaturen tijdens de winter- en zomermaanden kunnen dat gevoel verminderen. Woningen in Nederland zijn namelijk niet gebouwd voor hoge of juist lage temperaturen, vinden twee op de vijf Nederlanders (41%).

De bevindingen van het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van VELUX onder 8.000 mensen tussen de 25 en 65 jaar, laten zien hoeveel invloed temperatuur kan hebben op het woningcomfort. De stijgende woon- en energiekosten spelen hierbij een grote rol: Nederlanders vinden het lastig om hun woning tegelijkertijd comfortabel en energie-efficiënt te maken. Twee derde van de respondenten geeft aan behoefte te hebben aan een energie-efficiëntere woning.

Iedere woning moet comfortabel aanvoelen

Hoewel Nederlandse woningen nog niet altijd ontworpen zijn om extreme temperaturen of ongewone weerspatronen aan te kunnen, gelooft VELUX dat iedere woning comfortabel moet aanvoelen; een woning is een thuisbasis waar mensen het liefst zijn. Een favoriete plek.

Marcel Vreeken, Public Affairs Manager bij VELUX Nederland, zegt: “Het ziet ernaar uit dat we in de toekomst ‘s winters en ‘s zomers te maken krijgen met steeds meer uitschieters in temperaturen. Daarom is het belangrijk om bewoners te helpen hun woningen hiertegen te beschermen. Huiseigenaren hebben verschillende mogelijkheden om het energieverbruik te verminderen en zowel het milieu als de eigen portemonnee te beschermen.

“Daarom wil VELUX handelingsperspectief en oplossingen bieden waarmee woningbezitters op een kosteneffectieve en energie-efficiënte manier een comfortabel binnenklimaat kunnen realiseren tijdens warme en koude periodes. Dit doen wij via het Gezond Binnen platform waar veel informatie en praktische tips terug te vinden zijn.”

Energie-efficiënte manieren om de binnentemperatuur comfortabel te houden:

  • Controleer de ramen en deuren: zonder maatregelen kan veel warmte en energie verloren gaan via naden en kieren van slecht sluitende ramen en deuren. Een kosteneffectieve en gemakkelijke oplossing om op korte termijn warmteverlies te beperken, is bijvoorbeeld het afdichten van ramen en deuren met tochtstrips of borstelafdichtingen.
  • Gebruik raambekleding: met de juiste raambekleding kun je de temperatuur in de woning in balans brengen. Verduisterende plisségordijnen, in het bijzonder plissés met gemetalliseerde honinggraadstructuur, kunnen als extra laag voor het isolatieglas worden geplaatst. Hiermee voorkom je warmteverlies. Een geschikte bescherming aan de buitenzijde, zoals een zonwering of rolluiken, kunnen warmteverlies in de winter beperken en overmatige hitte in de zomer significant verminderen.
  • Ventileer: een goede kamertemperatuur gaat hand in hand met goede ventilatie. Maar laat ramen of deuren tijdens het stookseizoen niet langer dan tien minuten openstaan.
    – Plan in de winter korte, gecontroleerde ventilatiemomenten in op vaste tijden. Zet de verwarming alleen aan in de ruimtes waar het echt nodig is en houd in deze ruimtes de deuren gesloten om geen warmte te verliezen.
    – Sluit tijdens warme zomerdagen de ramen en laat de zonwering neer. Warmte kan door de ramen naar binnen komen en zich ophopen binnenshuis. Voorkom daarom in de warme periodes oververhitting door overdag de gordijnen, rolgordijnen of zonwering gesloten te houden. Koel de woning met de koelere avondlucht, door de (dak)ramen voor het slapengaan routinematig open te zetten. De warmte zal dan uit de woning worden verdreven, die daardoor behaaglijker en koeler aanvoelt.
  • Creëer thermische trek: door ramen of zogenaamde zomernachtluiken in de gevel op de begane grond te combineren met geopende dakramen, ontstaat er thermische trek: koelere lucht komt via de gevel binnen en de warme lucht wordt via de dakramen uit de woning verdreven. Deze natuurlijke vorm van koelen is veel duurzamer dan het plaatsen van bijvoorbeeld een airco – de momenteel meest gebruikte investering om een comfortabele temperatuur in huis te realiseren volgens de ondervraagde woningbezitters in het onderzoek.
  • Benut de kracht van de zon: wie het dak energiebesparend renoveert, kan er ook aan denken het dakoppervlak te gebruiken voor fotovoltaïsche (PV) of thermische zonne-energie. Zo ben je minder afhankelijk van energieprijzen of beschikbaarheid van energie. Door bij het installeren van de PV-panelen ook daglichtopeningen in het dak aan te brengen, wordt de gecreëerde ruimte onder het (schuine) dak door de zon opgewarmd.
  • Maak gebruik van de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE): met de ISDE stelt de overheid diverse subsidies beschikbaar voor isolatiemaatregelen, zoals dakisolatie of glasisolatie. Deze zijn al van toepassing voor één isolatiemaatregel, waarbij soms wel 15% van de kosten aan subsidie kan worden uitgekeerd. Bij een tweede isolatiemaatregel kan het bedrag voor de eerste maatregel oplopen tot 30%.

PHYSEE: Elk gebouw een slimme jas

Vastgoedeigenaren die nog volop inzetten op zonreflecterende coatings en gebouwschillen met ongekend hoge isolatiewaardes, stop de persen! De discrepantie tussen daglicht en warmte weren en tegelijkertijd gebruik maken van kunstlicht en energie voor verwarming of koeling is inmiddels getackeld. PHYSEE, een spin-off van de TU Delft, zorgt met SENSE voor een fysieke en virtuele verbinding van gebouwen met de buitenwereld. Het maakt de impact van het buitenklimaat op gebouwen inzichtelijk, monitort het gebruik en verbruik van het gebouw zelf en realiseert vanuit die gegevens comfortabele en energiezuinige kantooromgevingen. We praten erover met Solco Reijnders, head of new business.

‘SENSE is ons natuurslimme gebouwbeheerplatform dat acteert op data die wordt gegenereerd door sensoren binnen en buiten het gebouw. Met SENSE geven we prioriteit aan natuurlijke bronnen voor licht, verwarming en koeling en zorgen we voor significante vermindering van het energieverbruik en eenzelfde verhoging van comfort en welzijn van gebruikers.’

Begrijpen hoe buiten binnen beïnvloedt

Ieder gebouw met SENSE begint met de installatie van binnensensoren, die naast binnenklimaat ook bezetting meten, en gevelsensoren, die licht en straling op de gevel meten. Om per groep (verdieping, vleugel, gebouw) verbruik te meten, wordt ook energiemonitortechnologie geplaatst. Naast deze hardware wordt er een digital twin van het gebouw op basis van BIM-technologie ontwikkeld die als platform dient waarop alle sensordata en unieke SENSE algoritmes samenkomen. ‘Door te kijken naar het complete gebruik door bezoekers, schommelingen in het binnenklimaat, de energiedynamiek door de gevel en het daadwerkelijke verbruik kunnen wij met onze algoritmes en simulaties heel nauwkeurig zonwering, verlichting, airco, verwarming en ventilatie op elkaar afstemmen. Dit leidt niet alleen tot een uitzonderlijk prettige werkomgeving, het kan ook alleen al op het gebied van klimaatbeheersing tot 30% op het totale verbruik schelen.’ En daar stopt het niet aldus Solco. ‘SENSE is in principe een kunstmatige intelligentie. Wat wil zeggen dat wij machine learning kunnen gebruiken om in de gebruiksfase de energieprestaties te analyseren. Met verfijning in de aansturing zijn wij in staat om nog eens 20% besparing op het totaal verbruik te realiseren. Voor sommige gebouwen komt dit neer op een verwachte besparing van 50% op het totale verbruik.’

Focusgebieden van PHYSEE

De focus van PHYSEE lag tijdens haar oprichting in 2014 niet specifiek op energiebesparing en comfortverhoging. De oprichters van het bedrijf, Willem Kesteloo en Ferdinand Grapperhaus, hadden de ambitie om met luminescente coatings van ramen energieopwekkers te maken, een idee dat in de jaren zeventig al was ontstaan. Door glas uit te rusten met een coating die zonne-energie opneemt en met zonnecellen aan de randen die de energie opslaan, hoopten de twee natuurkundigen een baanbrekend product op de markt te brengen. De mate van energieopwekking bleef -en blijft nog steeds- achter bij de ambitie. Dat betekent niet dat er geen actie meer wordt ondernomen: de case is nog altijd onderwerp van onderzoek bij TU Delft.
De luminescente coating is in een ander werkveld overigens al wel heel succesvol gebleken. PHYSEE zorgt met haar spuitbare coating PAR+ het gehele jaar rond voor de meest gunstige lichtomstandigheden in kassen voor de tuinbouw. De coating zet ongebruikt ultraviolet (UV) om in nuttige fotosynthetische actieve straling (PAR) en maakt binnenkomend zonlicht diffuus. Dit resulteert in een bewezen opbrengstverhoging van 8 tot 10%, met een extra potentieel van 8 tot 10% toename door extra blauw licht afkomstig van luminescentie.

Het team van PHYSEE zit duidelijk nooit stil. ‘We zijn Delftse nerds. Ons team zit vol ambitie om een goede bijdrage te leveren aan de duurzaamheidsuitdaging. Daarom besloten we een aantal jaar geleden glas met sensoren te ontwikkelen die naast de hoeveelheid licht ook parameters als temperatuur en luchtdruk op het glas kunnen meten ten behoeve van de ontwikkeling van een slimme huid voor gebouwen. Het systeem dat uit deze ontwikkeling rolde werkte goed, maar paste mede door de benodigde bekabeling niet in het Nederlandse bouwproces. Installateurs zijn niet gewend om aan de gevel te werken, gevelbouwers houden op hun beurt niet van bekabeling en onderaan de streep was dit product dus niet dé manier om impact te maken.’

50% meer daglicht

‘Met SENSE maken we daarentegen wél een aanzienlijke impact. Dit systeem maakt het vastgoedbeheerders mogelijk hun gevel onderdeel te laten zijn van hun smart portfolio. Ook wanneer het bestaande bouw betreft. Onze sensoren voor nieuwbouwprojecten zijn direct verwerkt in het glas, maar we leveren ook losse sensoren voor bestaande bouw. Door te meten hoe het licht op de gevel valt en deze data te koppelen aan weermodellen en lichtintensiteit weten we hoeveel energie er op het gebouw komt. Deze data verwerken we in de digitale tweeling van het gebouw waarin we de informatie koppelen aan de sensormetingen binnen het gebouw zodat we de zonwering, klimaatbeheersing en verlichting optimaal kunnen tunen. Altijd met het idee om zoveel mogelijk natuurlijk daglicht en natuurlijke warmte te gebruiken. SENSE maakt het mogelijk tot wel 50% meer daglicht binnen te krijgen terwijl gebruikers nooit verblind worden door invallend licht. Door in kaart te brengen hoeveel warmtestraling op het gebouw valt, kunnen we voorspellen of er straks gekoeld of verwarmd moet worden. Door eerder in te grijpen met aanpassing van de zonwering of door voorzichtig voor te koelen of te verwarmen voorkomen we te laat in te grijpen met onnodig discomfort en energieverbruik tot gevolg. SENSE is de brug van buiten naar binnen die niet alleen monitort, maar ook daadwerkelijk ingrijpt.’

Inzetten op intelligentie

Sta je als vastgoedeigenaar aan de vooravond van een nieuwbouwproject? Neem dan vooral het volgende in acht. ‘Normen als BENG en BREEAM dwingen ontwikkelaars gebouwen op basis van gemiddelden te ontwerpen. Wij pakken het liever nauwkeuriger aan. Voor elk project dat we aannemen, doen we een haalbaarheidsstudie en een bouwfysische analyse van het gebouw. We bestuderen het ontwerp van de gevel, de ligging van het gebouw in relatie tot de omgeving en de vorm van het gebouw en nemen materiaaleigenschappen en isolatiewaarden mee. Uit dit onderzoek rolt een strategisch verduurzamingsadvies waarbij we voor ontwikkelaars en investeerders uitrekenen wat de investering in smart verlichting, zonwering, verwarming en ventilatie betekent in termen van energiebesparing, business case en comfortverhoging. Dit betekent dat wij de ene keer alles in één keer kunnen aansturen, zoals bij nieuwbouw, en de andere keer kijken naar hoe wij stapsgewijs verduurzamingsstappen in lijn met wetgeving kunnen implementeren. Daarbij werken we natuurlijk ook met producten buiten ons eigen portfolio, denk aan betere isolatie of zonnepanelen. Wij zien onszelf echt als innovator binnen de energietransitie, wij willen echte impact creëren en als dat betekent dat we onze kennis op het gebied van gebouwfysica en smart technologie ook kunnen gebruiken om gebouweigenaren van datagedreven verduurzamingsadvies te voorzien, dan doen wij dat.’

“Zonwering van veel grote gebouwen kan veel beter”

Bron: Bart van Overbeeke Fotografie.

Een zonnige dag op kantoor betekent voor heel wat mensen knijpen met de ogen of in het donker met de lampen aan werken. Zonwering voor grote gebouwen kan veel beter, en daarom ontwikkelde bouwkundige Samuel de Vries een veelzijdig model dat voor meer comfort én minder energieverbruik op de werkvloer moet zorgen. Woensdag 16 februari heeft hij zijn proefschrift verdedigt aan de faculteit Built Environment van TU Delft.

Hij neemt vaak zijn eigen werkplek als voorbeeld, en iedereen snapt meteen waarom zijn onderzoek zo belangrijk is, lacht bouwkundepromovendus Samuel de Vries. “Een kantoortuin met zo’n dertig, veertig man in de zomer, dat betekent bij ons verblinding. En komt iemand dan uiteindelijk achter zijn of haar bureau vandaan om aan de andere kant van de ruimte de knop in te drukken, dan schrikt iedereen op omdat de zonwering met zoveel kabaal naar beneden gaat. Weg concentratie, maar ook: weg daglicht.”

Veel kantoormedewerkers gaan ’s zomers met hoofpijn naar huis door verblinding of juist gebrek aan daglicht, vertelt de Vries. “Daglicht is veel belangrijker dan we misschien in eerste instantie denken. Het heeft invloed op allerlei gezondheidsaspecten, zoals je slaapritme. Een goed binnenklimaat op kantoor is daarom heel belangrijk en voor ons een van de hoofdredenen om aan de slag te gaan met een model voor betere zonwering. De huidige systemen zijn merendeels ontworpen om overhitting op kantoor te voorkomen en de warmte buiten te houden. Deze geautomatiseerde systemen staan ofwel helemaal open, of helemaal dicht.”

Buiten of binnen

Maar zonwering is veel complexer dan even de schermen naar beneden doen, blijkt uit het onderzoek van de Vries. Waar de modellen die bouwfysici en architecten nu gebruiken vaak slechts een enkel aspect belichten, bracht de Vries al deze modellen bij elkaar tot een nieuw instrument. Met aandacht voor alle denkbare systemen en onderlinge interacties; de Vries somt op: “De sensoren – staan deze bijvoorbeeld op het dak of op de gevel, welk deel van het lichtspectrum meten ze? De besturing – wanneer gaat de zonwering omhoog of omlaag, en hoe ver? Welke materialen en stoffen worden er gebruikt? Hoe ziet de zonwering er zelf uit, welke breedte en kromming hebben de lamellen? En het gevelontwerp, welk glas wordt gebruikt, wordt er gekozen voor zonwering buiten of binnen?”

Over dat laatste punt leverde het rekenmodel van de Vries verrassende inzichten op. Buitenzonwering wordt in de bouwpraktijk beschouwd als de beste optie, maar de Vries laat zien dat binnenzonwering met een slimme aansturing veel effectiever kan zijn. Zijn model keek hierbij zowel naar het comfort van de kantoormedewerker, maar ook naar het energieverbruik. “Buitenzonwering kan inderdaad beter de warmte buiten houden en dat scheelt verkoelingskosten. Maar omdat het blootgesteld wordt aan weer en wind, moet buitenzonwering heel robuust zijn. Dat geeft meer lawaai en is lastiger om heel fijn aan te sturen. Wanneer je lange tijd met de luiken dicht zit, kost dat ook meer energie door de verlichting die aan moet. Met binnenzonwering kan je beter finetunen, waardoor je zelfs de hele dag met daglicht kan werken. We zien dat een combinatie van bijvoorbeeld zonwerend glas en een binnendoek met een metaalcoating en goede aansturing op zowel comfort als energieverbruik beter kan scoren.”

Energiebesparing

De Vries pleit voor meer aandacht voor de regeling van zonwering in een vroeg stadium van het gebouwontwerp. Aan de hand van zijn methode kan dit per gebouw geoptimaliseerd worden in samenspraak met het gevelontwerp. “Er is veel aandacht voor de gevels, daar zijn allerlei normen voor. Wat er daarna aan zonwering komt te hangen is de verantwoordelijkheid van de eindgebruiker. Terwijl een kleine statische luifel boven het raam en dynamische wering binnen veel meer daglicht kan betekenen. Of dat met een bepaalde combinatie regeling en doekmateriaal wél grotere ramen mogelijk zijn, zelfs met meer energiebesparing als het gekoppeld wordt aan verlichting met daglichtschakeling. Door slim te ontwerpen en gebruik te maken van nieuwe mogelijkheden, kan er verschil op de werkvloer gemaakt worden. Want uiteindelijk wil je toch het liefst daglicht, de buitenwereld én je beeldscherm blijven zien.”

Bron: TU Eindhoven

SunFolie-techniek

SunFolie-Techniek biedt daglicht-filtersystemen met hoge isolatiewaarde, die de zonnewarmte in de zomer grotendeels buiten houdt en de warmte in de winter binnenhoudt: Climat Screen. Het systeem van Nederlands fabricaat zorgt bovendien voor een contrastvrije lichtinval en filtert het daglicht, zodat alle schitteringen en reflecties worden weggenomen.

Een precies te reguleren, aangenaam binnenklimaat

In moderne gebouwen zit vaak veel glas. Het is daardoor een hele kunst om een aangenaam werkklimaat te creëren. In de zomer is het al snel te warm, waardoor mensen zich niet kunnen concentreren op hun werk. Of de airco maakt overuren, met een hoog energieverbruik en alle kosten van dien. In de winter is het niet makkelijk om grote ruimtes snel op temperatuur te krijgen en verliest een gebouw warmte via grote raampartijen. Om nog maar niet te spreken over hinderlijke schitteringen en reflecties in beeldschermen, op beamerschermen of digiborden.

Sunrise Zonwering

Sunrise zonwering is een familiebedrijf bestaande uit vader, zoon en schoonzoon. Zij hechten zeer veel waarde aan een persoonlijk contact, duidelijke informatie, een perfecte kwaliteit en een vakkundige montage. Wat Sunrise zonwering kenmerkt is dat alles geheel in eigen hand gehouden wordt. Sunrise zonwering levert zowel aan particulieren als aan bedrijven.

Eigenaar en oprichter Ron Escabache zal u vakkundig in de showroom adviseren. Zijn zoon en schoonzoon dragen de zorg voor een vakkundige installatie van de bestelde zonwering.

Via de website kunt u – VRIJBLIJVEND – buitenzonwering bestellen en u ziet direct wat het kost. Sunrise zonwering zal na het plaatsen van uw bestelling een afspraak met u maken om uw bestelling te komen nameten en zal tevens – indien van toepassing – doekkleuren meenemen, zodat u op dat moment uw definitieve keuze kunt bepalen. Na het tekenen van de opdracht gaan wij voor u aan de slag conform de gemaakte afspraken. Na montage kun u via een pinbetaling het verschuldigde bedrag voldoen.

Geeft u er de voorkeur aan om de zonweringproducten eerst te komen bekijken dan bent u uiteraard van harte welkom in onze showroom in Heerhugowaard. Hier hebben wij naast buitenzonwering ook shutters en raamdecoratie.

Sunrise Zonwering B.V. is lid van de Romazo branchevereniging en de Koninklijke metaalunie.