26 Wetten worden 1 Omgevingswet. We gaan van 60 AMvB’s naar 4 AMvB’s en we gaan van 4 ministeriële regelingen naar 1. Dit moet allemaal georganiseerd zijn vóór 1 januari 2022. Naast dat dit ervoor moet zorgen dat dat de regelgeving rondom de fysieke omgeving eenvoudiger maakt, is het grote doel dat er meer ruimte ontstaat voor het sneller verlopen van projecten en procedures. In dit artikel gaan we in op de belangrijkste veranderingen.
1 omgevingsplan
Naast het samenvoegen van de verschillende wetten worden de gemeentelijke verordeningen, zoals de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), de Kapverordening, de Huisvestingsverordening en de Welstandsnota ook opgenomen in het omgevingsplan. Een gemeente heeft meerdere bestemmingsplannen. Deze worden samengevoegd en vervangen door 1 omgevingsplan. Nu worden veel regels, als kwaliteit van natuur en lucht, opgesteld vanuit Den Haag. Met de nieuwe wet krijgen gemeenten meer bevoegdheden om eigen kaders op te stellen.
Er komt 1 landelijk loket waarin alle informatie over de fysieke leefomgeving is opgenomen. Ruimtelijkeplannen.nl verdwijnt dus.
“van nee, tenzij” naar “ja, mits”
In de Omgevingswet kunnen gemeenten kaders en denkrichtingen aangeven. Binnen deze kaders kan er waarschijnlijk meer dan bij het huidige beleid. Zo kunnen er eerder woningen worden gebouwd op industrieterreinen en wordt er meer ruimte gegeven aan burgerinitiatieven. De rol van de gemeente zal moeten veranderen van strenge bewaker van de huidige fysieke omgeving naar facilitator die het algemeen belang dient. Hierbij wordt wel streng gekeken naar de kwaliteit van de leefomgeving.
Participatie
De Omgevingswet zal verantwoordelijkheden terugleggen bij de maatschappij. Als ontwikkelaar van een plan, gebied of gebouw zal er draagvlak gecreëerd moeten worden. Bewoners moeten op deze manier beter worden betrokken bij de ontwikkeling van de leefomgeving. En hebben ook meer zeggenschap over deze leefomgeving. De gemeente moeten zelf invulling geven aan hoe deze participatie er uit moeten komen te zien.
Vergunning van rechtswege verdwijnt
Onder de huidige regelgeving ontstaat een vergunning van rechtswege op het moment dat een gemeente behoudens een formele verlenging 8 weken nadat een vergunningaanvraag is ingediend nog geen besluit heeft genomen. Onder de Omgevingswet verdwijnt deze vergunning van rechtswege. Wel blijft het mogelijk om een dwangsom te vorderen vanwege het niet tijdig besluiten op de aanvraag.
Geen regels over uitvoerbaarheid
De bepaling over de uitvoerbaarheid uit het Besluit ruimtelijke ordening komt onder de Omgevingswet niet terug. De gemeente hoeft niet meer aannemelijk te maken dat een toegedeelde functie er ook zal komen. De gemeente geeft in haar omgevingsplan aan dat een functie op een zekere locatie ‘kan’ komen. Dat is minder verstrekkend. Nu moet de gemeente veel mogelijkheden onderzoeken die feitelijk nooit gerealiseerd zullen worden. De Omgevingswet maakt het mogelijk dat dit onderzoek gefaseerd kan worden. Pas als zich een concreet – binnen de toegedeelde functie passend – initiatief aandient, wordt onderzocht ‘hoe’ dat op een aanvaardbare wijze gerealiseerd kan worden. Dit heeft als voordeel dat de onderzoekslasten omlaag kunnen. De gemeente moet wel onderzoeken of ontwikkeling op de betrokken locatie in beginsel mogelijk is.
Vergunning voor bouwen: de knip
Onder de huidige regelgeving dient een omgevingsvergunning bouwen krachtens artikel 2.10 Wabo aan de volgende 4 voorwaarden te worden getoetst: bestemmingsplan, welstandsnota, bouwbesluit en bouwverordening.
Onder de Omgevingswet wordt de omgevingsvergunning bouwen geknipt in de bouwactiviteit (bouwtechnisch deel) en de omgevingsplanactiviteit (ruimtelijk deel). In dit laatste wordt de vergunning verleend om af te wijken van het omgevingsplan, als dat aan de orde is.
Of een bouwtechnische vergunning nodig is, wordt beoordeeld aan de hand van de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Of voor het ruimtelijk deel een vergunning nodig is, is afhankelijk van de gemeente. De regels hiervoor worden opgesteld in het omgevingsplan.
Lees hier over hoe de nieuwe omgevingswet er misschien zelfs voor zorgt dat dat er een nieuwe bouwcrisis dreigt.
Meer informatie over de omgevingswet? lees meer op de site van de rijksoverheid.