Volledig automatisch energie besparen. Dat is met AIMZ heel gewoon. AIMZ verzamelt en analyseert gebouwdata en omgevingsinformatie en realiseert hiermee een besparing van 20 tot 30 procent op energiekosten en een flinke stap richting een CO 2 -neutraal gebouw.

De opdracht is helder. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat utiliteitsgebouwen in 2030 een halvering in CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 moeten realiseren. Er worden verschillende maatregelen getroffen, maar het is niet genoeg om dit doel te halen. Nederland staat dus voor een enorme uitdaging. Met AIMZ kunnen vastgoedeigenaren dit gat dichten. We praten erover met Margriet de Jong en Piet Jan Bloem. Piet Jan: ‘Met AIMZ bespaar je direct energie. Met de kunstmatige intelligentie in AIMZ maken we regeltechniek zelflerend. AIMZ houdt rekening met de gebouwkenmerken en anticipeert op het weer. Is er zon op komst of wordt er regen verwacht? Informatie die van invloed is op de benodigde activiteit van de installaties. En AIMZ kan meer dan energie besparen. Het verstrekt ook inzicht over verduurzamingsmogelijkheden.’

Figuur 1.
Energiebesparen en gebouwinformatie opslaan voor verdere verduurzaming. Door de
energiebesparingsstap verdient dit zich in de praktijk in 2,5 jaar terug. 5 jaar gegarandeerd.

Figuur 2.
AIMZ kan direct worden aangesloten op bestaande gebouwbeheersystemen in panden en
stuurt de installatie volledig digitaal en effi cient bij zonder tussenkomst van mensen.

Over AIMZ

AIMZ is een spin-off van IQ support, een internationaal gerenommeerde hightech hub voor energie. Hiermee kan AIMZ steunen op de enorme ervaring met het efficiënter maken van complexe energieprojecten in datacenters. ‘IQ support is tien jaar geleden gestart met het efficiënter inrichten van datacenters,’ vertelt Margriet. ‘Vijf jaar geleden is een deel van het team zich gaan richten op de gebouwde omgeving. De kennis en ervaring van IQ support is samengebracht in AIMZ, een product dat kunstmatige intelligentie aan bestaande regeltechniek toevoegt. Daarmee kunnen gebouwen zelflerend worden en energie besparen. Op dit moment is AIMZ rendabel toepasbaar in gebouwen met een jaarlijkse energienota vanaf €50.000, maar we zijn volop aan het doorontwikkelen om dit product ook aan kleinere gebouweigenaren aan te kunnen bieden.’ ‘De eerste pilot van AIMZ draaiden we in Groningen, een stad met de ambitie om in 2035 volledig CO2-neutraal te zijn. Uit verschillende onderzoeken bleek dat de huidige lijst met maatregelen -denk aan het plaatsen van zonnepanelen, isoleren en het verduurzamen van installaties- niet voldoende is. Door kunstmatige intelligente aan het bestaande gebouw van de Milieudienst Groningen -met 6.000 m2 werkplaatsen en stallingen en 4.000 m2 kantoorruimte- toe te voegen, hebben we een enorme energiebesparing weten te realiseren. Op de bestaande installaties ja. Er is geen enkele sensor aan het systeem toegevoegd.’

Op afstand

‘AIMZ is een stuk hardware dat je aan je gebouwbeheersysteem koppelt,’ vult Piet Jan aan. ‘Met de informatie uit de klimaatinstallatie leert AIMZ hoe snel het gebouw verwarmt en koelt. Door deze data te verrijken met informatie van buiten het gebouw bouwen we intelligentie in en kan AIMZ voorspellingen doen. Wanneer er zonnig weer wordt verwacht, worden er dus andere maatregelen genomen dan op een regenachtige dag met veel wind.’ Na de installatie van AIMZ doet het bedrijf niets meer in het gebouw zelf. Aansturing gebeurt op afstand. Met deze aansturing ontlast het bedrijf de vastgoedbeheerder die normaliter regelmatig controleert of de installaties op een efficiënte manier hun werk doen. ‘Met AIMZ krijgt de beheerder ruimte voor andere werkzaamheden. De basis van facilitymanagement is het voorkomen van klachten. Met AIMZ is de beheerder wat betreft het comfort in een gebouw zeker van zijn zaak.’

Leren van andere gebouwen

‘De informatie die AIMZ verzamelt, is voor een mens niet te behappen. Kunstmatige intelligentie daarentegen, is ongelimiteerd schaalbaar. Volgens Wico Mulder -van het Kennis Netwerk Datascience in Groningen- is AI niets anders dan een digitale collega die al die informatie dus wél kan verwerken. AI heeft niet de behoefte dingen te snappen, maar legt simpelweg verbanden uit alle voorhanden zijnde data. Ieder pand heeft een bepaald patroon. Het warmt met een bepaalde snelheid op en koelt met een bepaalde snelheid af en het heeft bovendien een specifieke relatie met zon, wind, bewolking en temperatuur. AIMZ koppelt deze informatie aan andere gebouwen met -gedeeltelijk- dezelfde parameters. Vergelijk het met het zoeken in een telefoonboek. Het zoeken van meneer De Boer op nationaal niveau, is zoeken naar een speld in een hooiberg. Met het kleiner maken van het zoekgebied, maak je de opdracht gemakkelijker. AIMZ werkt met een dergelijke zoekstructuur. AIMZ ziet de ligging van het pand, kent het bouwjaar en de hiermee gepaard gaande bouwkenmerken enzovoort.’

Figuur 3.
Ook proactieve weerregelingen zullen nooit ver komen omdat ze worden geprogrammeerd.
AIMZ creëert haar eigen voorwaarden en is niet beperkt door menselijke inzichten

Figuur 4.
Schematisch is elk gebouw identiek. AIMZ kan, onafhankelijk van de complexiteit, de
verbanden leggen voor het optimum omdat zij niet afhankelijk is van voorwaarden.

Wanneer we heel Nederland met AI zouden verduurzamen, kunnen alle panden van elkaar leren en besparen we meer energie dan we met zon en wind tot nu toe kunnen opwekken in Nederland. Compleet onafhankelijk van het type installatie. Voor AIMZ is het gewoon informatie, of het nu van ketel, een warmtepomp of een WKO afkomstig is. TNO heeft recent een stuk over de flexibilisering van de gebouwde omgeving uitgebracht. Om flexibilisering mogelijk te maken zou een add-on op bestaande gebouwen en diensten beter zijn. Business-cases worden hierdoor eenvoudiger, overzichtelijker, stapelbaar en dus haalbaarder. Bijvoorbeeld het flexibel afnemen van elektriciteit van het energienet kan middels een add-on dienst worden gerealiseerd. En dat is precies wat wij doen. AIMZ is de brug die het mogelijk maakt databronnen aan elkaar te koppelen zodat we verder kunnen komen in de energietransitie.’ ‘AIMZ staat voor: alles kan, niets hoeft. Hoe meer data je beschikbaar hebt, hoe beter is het. Maar met eenvoudige data komen we al heel ver. We besparen gegarandeerd 10% energie en meestal het dubbele. Zonder dus afhankelijk te zijn van allerlei slimme sensoren.’

Uit het onderzoek van TNO blijkt tevens dat samenwerking onmisbaar is. Ook in datauitwisseling. Door samen te werken, komen we sneller tot een mogelijke standaardisatie. Dit aspect speelt ook volop in de Nederlandse AI Coalitie waarin we sinds kort deelnemen. Dit publiekprivate samenwerkingsverband is een gezamenlijk initiatief van overheid, bedrijfsleven, onderwijsen onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisaties. Partijen die zich inzetten om AIontwikkelingen in Nederland te versnellen en AIinitiatieven in Nederland met elkaar te verbinden. De toekomst van AI begint nu!’

De toekomst. Wat levert AIMZ op?

Energie besparen

Door AI toe te voegen aan bestaande regeltechniek bespaart u energie. Dat doen we simpelweg door een softwarematige koppeling, die leert van het verleden en anticipeert op de toekomst.

Constateren en vaststellen

Data is informatie. AIMZ verzamelt data uit uw gebouw. Hierdoor komt dus veel informatie beschikbaar. Hiermee kan gevalideerd worden of menselijke interpretaties over uw gebouwen juist zijn.

Trefzeker verduurzamen

AIMZ simuleert welke combinatie van maatregelen de juiste is voor uw gebouwen. Hierdoor kunt u efficiënt verduurzamen. En wordt uw roadmap investeringen tot 2030 gevalideerd vastgesteld. Bijvoorbeeld: is het zinvol het dak verder te isoleren?

Verbreden

Van planmatig onderhoud naar onderhoud op maat. Daar is up-to-date data voor nodig. Uw gebouw heeft die data al in zich. Dat kan AI efficiënt naar voren brengen. Daarmee bespaart u onnodige onderhoudskosten.

Strategie bepalen

Transitie doe je samen. Met AIMZ richt je je niet alleen op jouw gebouw. Maar sluit je ook aan op andere gebouwen. Door van elkaar te leren kun je goede keuzes die je nu maken, die aansluiten bij de toekomst.