De verwachting is dat er op Europees niveau, waaronder Nederland, kansen zullen ontstaan ten aanzien van deze risico-klasse.Internationaal vastgoedadviseur Savills zegt dat het risico op incourant vastgoed alsmaar toeneemt, omdat huurders op zoek zijn naar steeds duurzamere gebouwen. Deze dynamiek biedt kansen voor beleggers die bereid zijn om gebouwen te moderniseren en renoveren. Renoveren naar aanleiding van duurzaamheidseisen is daarmee een kans geworden, meer dan een kostenpost.
In het rapport getiteld ‘European Themes 2022’ stelt Savills dat regulering en beleid steeds meer zorgen voor een verschuiving van nieuwbouw van kantoren naar renovaties. Dit wordt vooral ingegeven doordat nieuwbouw zorgt voor een forse CO₂-uitstoot, hetgeen bedrijven willen vermijden. Bedrijven en beleggers streven immers steeds meer naar CO₂-neutrale bedrijfsvoering. Door slim te investeren in dergelijke value-add gebouwen, kunnen huuropbrengsten worden geoptimaliseerd.
Op basis van een analyse van Savills blijkt dat de beste en meest kansrijke beleggingen in deze categorie gunstig gelegen kantoren in (grote) Duitse steden en in Amsterdam, Parijs, Londen en Stockholm zijn.
Eind 2021 liepen secundaire yields al gestaag op, met name in het Verenigd Koninkrijk en in Nederland, ingegeven door nieuwe (milieu)wetgeving. Aan het einde van het jaar bedroeg het verschil tussen primaire en secundaire kantoren gemiddeld 77 basispunten. Historisch gezien stijgt de interesse van value-add beleggers zodra het verschil boven de 90 basispunten uitkomt. Door de genoemde aanscherping van regelgeving verwacht Savills dat dit verschil in heel Europa verder zal oplopen, met name in landen als Nederland.
Reinier Wegman, Head of Sales bij Savills in Nederland:
Voor oudere kantoorgebouwen op perifere locaties verwachten we dat eigenaren meer aandacht zullen gaan besteden aan renovaties om toekomstige leegstand te voorkomen. Dergelijke investeringen zijn voor beleggers essentieel aangezien er naar verwachting sprake zal zijn van een stijging van het leegstandpercentage en een daling van de huurprijzen van secundair vastgoed in 2022.
“Flexibiliteit wordt cruciaal voor huurders die hun personeel weer meer op kantoor willen laten werken; samenwerking, creativiteit en betrokkenheid vormen cruciale elementen in dit ’terug naar kantoor’-proces. Het kantoor wordt veel meer een kweekvijver voor innovatie dan een rij bureaus waar iedereen dagelijks in- en uit klokt.”
“Bedrijven zijn nog steeds terughoudend in het afsluiten van huuurcontracten voor langere peridodes, een trend die pre Covid ook al aan het licht kwam.Deverwachting is dan ook dat er meer grote ondernemingen zich op de markt voor flexkantoren zullen begeven. Flexkantoren maakten maar liefst 9% (een record) uit van Europa’s vraag naar kantoorruimte in 2019, en voor 2022 voorzien we een herstel richting dit niveau.”
Naast de geschetste uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, geeft Savills de volgens tips voor value-add beleggingskansen: investeringen in life science-faciliteiten, studentenhuisvesting in grote universiteitssteden, verzorgingstehuizen en ziekenhuizen, datacenters, prime winkelcentra en horeca in bekende toeristische bestemmingen.
Jordy Diepeveen, Head of Acquisitions bij Savills in Nederland: “Life science vastgoed zal flink in de picture blijven staan. Deze sector heeft te kampen met een chronisch tekort aan ruimte op belangrijke locaties in het Verenigd Koninkrijk en in Europa, terwijl de huurdersvraag alsmaar toeneemt.”
“We verwachten dat we meer investeringsactiviteiten zullen zien in Europa’s belangrijke clusters, doordat beleggers deze opkomende sector beter gaan begrijpen en de sterke, toekomstbestendige fundamentele marktontwikkelingen van deze sector zullen benutten,” voegt hij eraan toe.
Tenslotte verwacht Savills dat de opkomst van Omikron een minder grote impact zal hebben op de kantorenmarkt (zowel huur als koop) dan in 2021, nu bedrijven beter voorbereid zijn op de coronasituatie.
Bron: Savills
