Energiekosten en duurzaamheid zijn het gesprek van de dag. Maar wat is duurzaamheid precies? Hoe realiseer je het? En welke ingrepen hebben nu écht impact op de energiekosten? Dat een slim en optimaal duurzaam kantoor in een nieuwbouwomgeving gemakkelijker te realiseren is, lijkt evident. Er is ruim keuze in klimaatsystemen, gezonde bouwmaterialen en groene energievoorzieningen. Maar hoe zorg je ervoor dat je als beheerder het overzicht houdt en het gebouw met behulp van één systeem op basis van gebruikersbehoefte kunt tunen? Dura Vermeer zocht in samenwerking met de TU Delft naar een oplossing die niet alleen genoemde nieuwbouwomgevingen naar een hoger plan brengt, maar ook minder slimme gebouwen zonder ingrijpende kosten weet te optimaliseren. We gingen erover in gesprek met Dura Vermeers Dave Vernooij, Manager Data & Informatie management en Stefan Snijder, Facilitair Manager.

‘Ruim voordat corona de wereld lam legde, waren wij bezig met de ontwikkeling van een softwaresysteem voor een slimme kantooromgeving,’ vertelt Dave Vernooij. ‘Ten tijde van de pandemie verdween de noodzaak van de ontwikkeling van deze gebouwensoftware, iedereen werkte immers vanuit huis, maar inmiddels is de noodzaak weer volop -of door de energiecrisis eigenlijk nog meer- aanwezig. Daarom hebben we koe opnieuw bij de horens gevat, besloten we het component energie toe te voegen en zijn we volop gaan testen in ons Dura Vermeer Inspiration Centre in Utrecht. Het DVIC is een locatie waar we non-stop producten testen en met relaties delen. Innovatie is een belangrijk onderdeel uit onze strategienota, want we geloven dat dit de basis is voor het realiseren van nieuwe en steeds betere producten.’

Wattiv

Het product, Wattiv, dankt haar naam aan James Watt, de uitvinder van de stoommachine en aanjager van de industriële revolutie. ‘Ook wij willen een beweging in gang brengen en daarbij focussen we ons op gebruik. Waarom? De energietransitie is in gelijke delen onder te verdelen in circulariteit, hernieuwbare energie en gebruik. Aan de eerste twee elementen wordt op diverse vlakken keihard gewerkt. Gebruik -of gedrag- is echter een ondergeschoven kindje. Wij willen daar graag verandering in aanbrengen.’ Vernooij doelt onder meer op het monitoren van het aantal mensen in een gebouw. ‘Als de eerste bezoekers pas om 8.30 uur binnen druppelen, waarom zouden we de verwarming dan al vanaf 6.00 uur aanzetten? En als er op woensdag weinig mensen op kantoor zijn, waarom zouden we dan alle verdiepingen toegankelijk maken voor gebruik? Wattiv -verbastering van wat als- kan bovendien voor feitelijke metingen worden aangesloten op de in het gebouw aanwezige installaties en houdt daarnaast rekening met voorspelbare parameters als het weer. Als we weten dat het morgen een zonnige dag wordt, kunnen we daar het beheer van de verwarming op aanpassen.’

Wat de applicatie van Wattiv significant anders maakt dan andere gebouwbeheersystemen? Naast het toevoegen van externe bronnen als het weer, verstrekt de app niet alleen inzicht maar specifiek ook gericht advies op gebouwniveau. Daarnaast kunnen gebouwen die niet zijn uitgerust met slimme installaties worden gebenchmarkt. ‘Door te acteren op het algoritme van soortgelijke gebouwen zijn er interessante besparingen te behalen zonder daarvoor te moeten investeren in hardware.’

Positieve gebruikerservaring

‘Op dit moment zijn we Wattiv volop aan het gebruiken,’ vertelt Stefan Snijder, onder meer verantwoordelijk voor het beheer van het Dura Vermeer Inspiration Center. ‘Niet om Dave af te vallen, maar mijn verwachting van Wattiv was niet zo hoog. Dave en zijn collega’s zijn super gedreven, maar ik ben degene waar men komt klagen dat de verwarming te laag staat. Van een fancy app raak ik niet zo snel ondersteboven, maar ik moet toegeven dat Wattiv interessanter is dan verwacht. Het Inspiration Centre is uitgerust met verschillende technische oplossingen die ieder via een eigen app aangestuurd moesten worden. Met Wattiv doe ik dat eenvoudig in dezelfde app. Daarnaast voorziet de app me van interessante informatie als bezettingsgraden, trends en zachte data. Dit gebouw is precies volgens het bestek gemaakt en voldoet hiermee perfect aan de theorie. De praktijk is alleen altijd weerbarstiger en dat betekent dat er zo nu en dan aan de knoppen moet worden gedraaid. Ik vind het een enorm voordeel dat Wattiv te koppelen is aan onze installaties en aan applicaties als ons ticketingsysteem waarin gebruikers van onze ruimtes zaken als temperatuur kunnen beoordelen. In theorie kunnen deze parameters optimaal zijn, maar uiteindelijk moet het gebouw een maatpak zijn voor de gebruiker.’

Stop met verspillen, start met besparen

‘We gaan Wattiv ook naar ons kantoor in Den Bosch brengen. Dit pand is vijf jaar geleden getransformeerd naar een A-label, maar is met haar gasgestookte karakter nog steeds niet optimaal duurzaam. Iets waar we in de exploitatie in deze tijden gewoon failliet op kunnen gaan, want ik moet om 2.00 uur ’s nachts de verwarming activeren om mijn gebruikers om 6.00 uur van een comfortabele temperatuur te voorzien. Maar ook hier rijst de vraag: hoe groot is de populatie rond dat tijdstip? En hebben deze vroege vogels behoefte aan een al opgewarmd pand bij aankomst of is het beter om de verwarming pas later te activeren? We gaan met people counters het aantal gebruikers in kaart te brengen en waar mogelijk etages te sluiten. Dat heeft direct een positief effect op mijn exploitatie en past bovendien een-op-een bij onze duurzaamheidambitie.’

‘In mijn visie kan elk gebouw sustainable worden,’ vult Vernooij aan. ‘En dat zit dus niet alleen in de aanschaf van zonnepanelen en het gebruik van biobased of gerecyclede materialen, maar specifiek ook in gedrag. Sterker nog, met aangepast gebruik kun je morgen al impact maken en Wattiv maakt dat mogelijk. We merken dat de vraag naar een applicatie als Wattiv significant toeneemt. We krijgen dagelijks vraagstukken inzake energiebesparing voorgelegd -90% van de kantoorvoorraad in Nederland is namelijk niet zo modern- en energiecoördinatoren lijken zichzelf te vermenigvuldigen. Met Wattiv heb je de tool in handen om de gewenste besparingen te realiseren.’